In dit stevige gesprek bespreken Ton van Haperen en Paul van Liempt de staat van het Nederlandse onderwijs. Samen proberen ze te begrijpen hoe het kan dat er maar niets wil veranderen, ondanks jaarlijks negatieve rapporten van de onderwijsinspectie.
'In Nederland vinden leerlingen de lessen die ze krijgen niet meer leuk en niet uitdagend genoeg.' De kwaliteit van leraarschap neemt af, ondanks de goede bedoelingen van de docent. 'Dit heeft hoofdzakelijk te maken met de inrichting van het onderwijssysteem,' stelt Van Haperen.
We verkeren onder andere in een bestuurscrisis waarin bestuurders geprikkeld worden om beslissingen te maken die niet in het belang zijn van het onderwijs. 'De invoering van de lumpsum ligt hier aan ten grondslag, die is funest geweest voor het onderwijs.' Toch kunnen we het bestuurders zelf niet aanrekenen. 'Ik begrijp ze wel,' zegt Van Haperen, 'als ik bestuurder was zou ik hetzelfde doen.' We moeten dus kijken naar de inrichting van het onderwijssysteem als zodanig.
Door de huidige inrichting verdwijnt de bevlogenheid bij docenten, merkt Van Haperen op. Dit komt onder andere door de regels omtrent onderwijsbevoegdheid. In de praktijk staan er in Nederland relatief veel zij-instromers, jong-docenten en onbevoegden voor de klas staan. 'Onderwijzer is eigenlijk een vak waar iemand bewust voor moet kiezen, en misschien zelfs bereid voor moet zijn het zijn hele leven te willen uitvoeren. Het kan namelijk wel vijf tot tien jaar duren om een goede onderwijzer te worden. Hierbij is de drive om de beste leraar te zijn voor mij persoonlijk ook altijd heel belangrijk geweest.'
Maar er is meer aan de hand. Het onderwijs moet ook aantrekkelijker worden voor academici. Van Haperen ziet namelijk dat zij het onderwijs vaak snel gedesillusioneerd verlaten. 'Ze zien alle misstanden en denken: hier kan ik mijn passie niet vinden.' Waarom zijn academici dan zo belangrijk in het onderwijs? 'Academici zijn niet per se betere leraren, maar als je het academisch denkniveau uit het onderwijs haalt, dan wordt de leraar steeds meer een jeugdwerker.'
Onderwerpen:
00:30 Het gaat niet goed met onderwijs in Nederland
04:00 De invoering van lumpsum is een ramp geweest
04:40 Overal in de wereld is algemene vorming de vorming tot burger, behalve in Nederland
07:30 Er zijn twee groepen leerlingen die de prijs betalen
10:00 Waarom wordt klassikaal lesgeven steeds geassocieerd met ouderwets?
13:00 Er is een automatische aanwas van slechte leraren
14:20 Welke kwaliteiten heeft een goede leraar nodig?
17:40 Wat betekent het om de beste leraar te zijn?
20:34 Begrijpen bestuurders dat er een leiderschapscrisis is?
24:20 Het is toch een ramp dat academici uit het onderwijs verdwijnen?
27:20 Zij-instroom in het onderwijs is geen oplossing
29:00 Moet het onderwijs veranderen naar de wensen van het bedrijfsleven?
31:00 Het Engels in onderwijs is een hype
33:40 Er is een nationaal moment nodig waardoor een verandering wordt bewerkstelligd
----
Voor de Ommekeer TV is een initiatief van journalist Paul van Liempt, filosoof Ad Verbrugge en David van Overbeek. Het is onderdeel van platform Voor de Ommekeer, dat mensen uit verschillende disciplines bij elkaar brengt om na te denken over grote veranderingen die op komst zijn door een combinatie van snelle technologische ontwikkelingen en globalisering.
Voor de Ommekeer TV wordt gemaakt in samenwerking met de VU, centrum Ethos en FreedomLab.
Volg ons!
Website: www.voordeommekeer.nl
Twitter: VoorDeOmmekeer
Facebook: voordeommekeer/