14+2 παραλλαγές του Μαλεβιζιώτη
Η ομοιότητα ανάμεσα στις μελωδικές φράσεις, αλλά και στον βασικό χορευτικό βηματισμό, που παρατηρείται στους διάφορους πηδηχτούς στο νησί υπονοεί ότι οι χοροί αυτοί μάλλον προέρχονται από μία κοινή μήτρα, πριν να διαφοροποιηθούν από περιοχή σε περιοχή. Από το σύνολο των πηδηχτών χορών, ο Μαλεβιζιώτης επεκτάθηκε καταφανώς σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό, αποτελώντας σήμερα ένα παγκρήτιο χορό, σε αντίθεση με τους υπόλοιπους πηδηχτούς, οι οποίοι έχουν διατηρήσει (τουλάχιστον προς το παρόν) ένα λιγότερο ή περισσότερο τοπικό χαρακτήρα.
Λόγω της ευρείας εξάπλωσης του Μαλεβιζιώτη, ήταν λογικό να παρατηρηθεί εντονότερη παραλλακτικότητα μεταξύ των διαφόρων εκτελέσεων, σε αντίθεση με την πλειονότητα των τοπικών πηδηχτών, στους οποίους οι μουσικές φράσεις είναι σε πολύ μεγάλο βαθμό παγιωμένες. Στις αρχικές μορφές των μελωδιών, είναι φανερή η επιρροή της ασκομαντούρας και της μικρής έκτασης των παλιών λυρακιών με τις εντέρινες χορδές, ενώ στην πορεία, με τη διάδοση του βιολιού και την κατασκευαστική εξέλιξη της λύρας, οι μελωδίες μετατοπίστηκαν σταδιακά σε χαμηλότερο τονικό κέντρο και απλώθηκαν σημαντικά σε έκταση, σε όλο το δυναμικό εύρος των οργάνων. Επιπλέον, ξεκίνησε από τους διάφορους καλλιτέχνες μια σταδιακή επέμβαση στις βασικές μελωδικές γραμμές, βάζοντας την προσωπική τους σφραγίδα αρχικά σε υφολογικό επίπεδο, αλλά και σταδιακά στην ανάπτυξη και ποικιλομορφία των φράσεων, φθάνοντας σε αρκετές περιπτώσεις στη δημιουργία εντελώς νέων μουσικών μοτίβων, που αποτελούν σήμα κατατεθέν του εκάστοτε καλλιτέχνη (με χαρακτηριστικότερο ίσως παράδειγμα τον Μαλεβιζιώτη του Αλεξομανώλη).
Το δεύτερο αυτό βίντεο το οποίο είναι αφιερωμένο στην παραλλακτικότητα και στη σύγχρονη και διαχρονική δημιουργία που παρατηρείται στην κρητική μουσική δημιουργήθηκε στο πλαίσιο του εργαστηρίου «Μουσική Δεξιότητα - Λύρα Κρήτης», που αποτελεί μέρος του προγράμματος σπουδών του Τμήματος Μουσικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. Περιλαμβάνονται 16 παραλλαγές του Μαλεβιζιώτη οι οποίες επιλέχθηκαν λόγω των αισθητών αποκλίσεων που παρουσιάζουν μεταξύ τους είτε από υφολογική ανάλυση, είτε από τεχνική προσέγγιση, είτε σε επίπεδο φρασεολογίας, είτε σε συνδυασμό πολλές φορές όλων των παραπάνω.
Πολλά συγχαρητήρια αξίζουν στους φοιτητές του εργαστηρίου, διότι χάρη στο μεράκι και τη δεξιοτεχνία τους ήταν εφικτή αυτή η συγκριτική μελέτη και παράθεση των διαφορετικών εκτελέσεων αναφοράς. Ένα μεγάλο ευχαριστώ ιδιαιτέρως στον Στέλιο Παπαδάκη, φοιτητή του τμήματος με ειδίκευση στο λαούτο, που ασχολήθηκε με πολλή υπομονή και επιμέλεια με τη συνοδεία όλων των διαφορετικών παραλλαγών, καθώς και στους Γιαλιτάκη Στάθη και Βυνιχάκη Γιάννη, που απέδωσαν εξαιρετικά με την ασκομαντούρα και το μαντολίνο αντίστοιχα τις εκτελέσεις αναφοράς του Ρομπόγιαννου και του Μιχάλη Σταυρακάκη.
1 Βακάκης 0:00-0:39 (Χριστουλάκης Νίκος)
2 Σηφογιώργης 0:39-1:40 (Βασιλάκης Παναγιώτης)
3 Σκορδαλός 1:40-3:18 (Βογιατζής Νίκος)
4 Μουντάκης 3:18-4:18 (Επιτροπάκης Νίκος)
5 Περυσινάκης 4:18-5:14 (Αλέξης Μανώλης)
6 Ψαραντώνης 5:14-5:57 (Σαμαράς Αντρέας)
7 Τσουρούπης 5:57-7:09 (Επιτροπάκης Νίκος)
8 Ρομπόγιαννος 7:09-7:49 (Γιαλιτάκης Στάθης)
9 Κλάδος 7:49-8:33 (Τρουλινός Γιάννης)
10 Βρουβογιάννης 8:33-9:33 (Κοντός Σταύρος)
11 Μανιουδάκης 9:33-10:58 (Παπαδημητρίου Δημήτρης)
12 Αλεξομανώλης 10:58-11:53 (Κοτζάς Μιχάλης)
13 Μυρίδος 11:53-12:52 (Τρουλινός Γιάννης)
14 Λυρατζάκης 12:52-13:57 (Βογιατζής Νίκος)
15 Τατάκης 13:57-14:54 (Βυνιχάκης Γιάννης)
16 Γαϊτάνι 14:54-15:12 (Φανουράκη Δέσποινα, Κοτζάς Μιχάλης)
Μουσική επιμέλεια-μίξη ήχου-μοντάζ: Κυριτσάκης Κωστής